Καθώς έρχεται σιγά σιγά ο βαρύς ο χειμώνας, υπάρχει ένα και μόνο αναμενόμενο θέαμα στα μέρη που έχουν την τύχη να δουν χιόνι: οι χιονάνθρωποι. Από παιδιά που τους διακοσμούν με καπέλα, κασκόλ και μύτες καρότου μέχρι γιγαντιαία γλυπτά, όπου υπάρχει χιόνι, υπάρχουν και χιονάνθρωποι. Αλλά γιατί φτιάχνουμε χιονάνθρωπους συγκεκριμένα; Τι μας αναγκάζει να πλάθουμε το χιόνι στην εικόνα μας; Η απάντηση είναι πιο πολυποίκιλη απ’ ό,τι νομίζετε.
Οι χιονάνθρωποι ως αυτοέκφραση
«Ο άνθρωπος είχε πάντα αυτό το αρχέγονο ένστικτο να φτιάχνει… selfies. Αγαπάμε τους εαυτούς μας» δήλωσε στο BBC ο Bob Eckstein, συγγραφέας και σκιτσογράφος, ο οποίος πέρασε επτά χρόνια ψάχνοντας για την παλαιότερη απεικόνιση ενός χιονάνθρωπου. Στο βιβλίο του Η ιστορία του χιονάνθρωπου, μοιράζεται λεπτομέρειες για ένα σκίτσο που βρέθηκε στα περιθώρια ενός χριστιανικού προσευχητάριου του 1380.
Θεωρεί ότι οι λόγοι πίσω από την τέχνη του χιονιού μπορεί να είναι ναρκισσιστικής φύσης: «Πριν από αιώνες, η κατασκευή χιονάνθρωπων ήταν μια ευκαιρία για τους ανθρώπους να εκφραστούν, με… δωρεάν υλικά τέχνης να πέφτουν από τον ουρανό μπροστά στην πόρτα τους. Μπορεί να είναι η μόνη ευκαιρία για κάποιον να φτιάξει ένα άγαλμα του εαυτού του σε φυσικό μέγεθος», είπε. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι οι χιονάνθρωποι μπορεί να δημιουργήθηκαν ακόμη πιο παλιά από το 1380.
Από τη διαμαρτυρία στη χειμερινή παράδοση
Ωστόσο, υπάρχουν μέχρι και καταγραφές χιονάνθρωπων που χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα και εργαλεία σε πολιτικές συγκρούσεις.
«Το θαύμα του 1511» ήταν μια διαμαρτυρία που διεξήγαγαν οι αγρότες των Βρυξελλών εναντίον του κυβερνώντος οίκου των Αψβούργων. Η κοινωνική αναταραχή και ο «Χειμώνας του Θανάτου», κατά τον οποίο οι θερμοκρασίες παρέμεναν κάτω από το μηδέν για έξι συνεχόμενες εβδομάδες, τροφοδότησαν τη δημιουργία περίπου 110 άσεμνων και σατιρικών χιονάνθρωπων που γέμισαν την πόλη. Αυτοί λειτούργησαν και ως τρόπος να δείξουν τα αληθινά συναισθήματα του λαού ενώ παρείχαν μια σπίθα χαράς σε μια κατά τα άλλα ζοφερή και ταραγμένη εποχή.
Με το πέρασμα του χρόνου, οι χιονάνθρωποι απέκτησαν έναν πολύ πιο ιδιόρρυθμο χαρακτήρα και έγιναν μέρος πολλών χειμερινών παραδόσεων. Η Ζυρίχη, για παράδειγμα, διοργανώνει κάθε χρόνο ένα ανοιξιάτικο φεστιβάλ που ονομάζεται Sechseläuten. Το φεστιβάλ, το οποίο χρονολογείται από τον 16ο αιώνα, λειτουργεί ως η ελβετική εκδοχή της Ημέρας της Μαρμότας και τελειώνει με την καύση ενός ομοιώματος χιονάνθρωπου, γνωστού ως Böögg.
Όταν καίγεται, το κεφάλι του ψεύτικου χιονάνθρωπου τελικά εκρήγνυται και πιστεύεται ότι όσο πιο γρήγορα συμβεί αυτό, τόσο καλύτερο θα είναι το καλοκαίρι. Οτιδήποτε υπερβαίνει τα 15 λεπτά θεωρείται… γρουσουζιά.
Η κατασκευή χιονάνθρωπων είναι μια δραστηριότητα που συνδυάζει την παιδική χαρά με βαθιές ρίζες σε πολλές κουλτούρες.
Ας δούμε μερικές ενδιαφέρουσες παραδόσεις:
Σκανδιναβία: Εκτός από τους κλασικούς χιονάνθρωπους, οι Σκανδιναβοί συχνά δημιουργούν και άλλες φιγούρες από το χιόνι, όπως ζώα ή μυστηριώδεις χαρακτήρες.
Ρωσία: Οι Ρώσοι έχουν μια πλούσια παράδοση χριστουγεννιάτικων και χειμωνιάτικων παραμυθιών που περιλαμβάνουν χιονάνθρωπους. Συχνά, οι χιονάνθρωποι απεικονίζονται ως φιλικοί γίγαντες που προστατεύουν τα χωριά από το κρύο.
Ιαπωνία: Οι Ιάπωνες έχουν μια μοναδική παράδοση που ονομάζεται “Yukidaruma”. Τα Yukidaruma είναι χιονάνθρωποι που φτιάχνονται από δύο σφαίρες χιονιού και συχνά διακοσμούνται με φύλλα από δέντρα ή άλλα φυσικά υλικά.
Βόρεια Αμερική:
Καναδάς: Ο Καναδάς, με τα παγωμένα κλίματά του, είναι γνωστός για τους μεγάλους και περίτεχνους χιονάνθρωπους που δημιουργούνται σε διάφορες πόλεις.
Άλλες χώρες:
Ηνωμένες Πολιτείες: Οι ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει την παράδοση των χιονάνθρωπων από πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Συχνά, οι χιονάνθρωποι αποτελούν μέρος των χριστουγεννιάτικων διακοσμήσεων.
