Ανακαλύφθηκε το 1999 στη Γερμανία, ο δίσκος του ουρανού της Nebra, η παλαιότερη γνωστή απεικόνιση του σύμπαντος. Μια πρόσφατη εξέταση του αντικειμένου της Εποχής του Χαλκού αποκάλυψε τις περίπλοκες μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του, τις οποίες η UNESCO περιέγραψε ως «ένα από τα πιο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα του εικοστού αιώνα».
Ο δίσκος του ουρανού της Nebra δημιουργήθηκε από τον πολιτισμό Únětice, ο οποίος ξεκίνησε στην Εποχή του Χαλκού της Κεντρικής Ευρώπης. Αντανακλά μια εξελιγμένη αρχαία κατανόηση τόσο της μεταλλουργίας όσο και της αστρονομίας και δημιουργήθηκε κάπου μεταξύ 1800 και 1600 π.Χ. Σμήνη αστεριών, ένας ήλιος και ένα μισοφέγγαρο είναι μεταξύ των ουράνιων σωμάτων που απεικονίζονται με χρυσά ένθετα που καλύπτουν τη γαλαζοπράσινη πατίνα του Δίσκου του Ουρανού της Nebra. Η γωνία ανάμεσα στα ηλιοστάσια πιστεύεται ότι υποδεικνύεται από δύο χρυσά τόξα που διατρέχουν τις πλευρές του δίσκου, ένα από τα οποία τώρα απουσιάζει. Θεωρείται ότι ένα σκάφος αντιπροσωπεύεται από ένα άλλο τόξο στη βάση της σύνθεσης. Μόλις λίγα χιλιοστά πάχος, ο δίσκος έχει διάμετρο περίπου 12 ίντσες.
Ο δίσκος του ουρανού της Nebra είναι ένα από τα καλύτερα διερευνημένα αρχαιολογικά αντικείμενα. Η προέλευση των πρώτων υλών από τις οποίες κατασκευάζεται είναι ευρέως γνωστή. Ο δίσκος είναι κατασκευασμένος από χαλκό, κασσίτερο και χρυσό — υλικά των οποίων η προέλευση έχει εντοπιστεί στην Κορνουάλη της Αγγλίας. Η πλούσια μπλε-πράσινη πατίνα του μπρούτζου του δίσκου σήμερα προκύπτει από χημικές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου. Αρχικά, θα ήταν μια βαθιά χάλκινη απόχρωση.
Το σχέδιο και η αστρονομική σημασία αυτού του χάλκινου δίσκου είναι εκπληκτικά, αλλά και τα τεχνικά μυστήρια που περιβάλλουν τη δημιουργία του. Οι περίπλοκες διαδικασίες που διαμόρφωσαν αυτό το τεχνούργημα έχουν αποκαλυφθεί με συναρπαστικές λεπτομέρειες από πρόσφατες μεταλλογραφικές αναλύσεις.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ο δίσκος δεν θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί απλώς με χύτευση λόγω της σύστασης του υλικού και της φυσικής του δομής. Η πιο πρόσφατη ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι ο δίσκος κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας μια εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία θερμής σφυρηλάτησης, η οποία προσθέτει ακόμη ένα επίπεδο πολυπλοκότητας.
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, χρησιμοποίησε σύγχρονες μεταλλογραφικές αναλύσεις για να αποκαλύψει ότι ο δίσκος κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας μια περίτεχνη διαδικασία θερμής σφυρηλάτησης.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε μικροσκοπία φωτός και πιο εξελιγμένες τεχνικές, όπως φασματοσκοπία ακτίνων Χ με διασπορά ενέργειας και περίθλαση οπισθοσκέδασης ηλεκτρονίων για να εκτελέσει μικροδομικές αναλύσεις σε επιφάνειες με έγχρωμη χάραξη. Αυτές οι έρευνες επικεντρώθηκαν στο πώς κατασκευάστηκε ο τελειωμένος χάλκινος δίσκος από ένα χυτό κομμάτι, ρίχνοντας φως σε τεχνικές που δεν είχαν αποσαφηνιστεί πλήρως μέχρι τώρα.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι τεχνίτες της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού δεν ήταν μόνο εξαιρετικοί χυτές, αλλά και πολύ εξειδικευμένοι στις περίπλοκες μεθόδους επεξεργασίας του χαλκού. Απαιτήθηκαν περίπου δέκα κύκλοι εργασίας για την παραγωγή του δίσκου, καθένας από τους οποίους περιλάμβανε θέρμανση του μετάλλου σε περίπου 700 βαθμούς Κελσίου, διαμόρφωση με ένα σφυρί και στη συνέχεια ανόπτηση για να χαλαρώσει η εσωτερική δομή του υλικού. Με τελική διάμετρο περίπου 31 εκατοστών και πάχος μόλις μερικών χιλιοστών, αυτή η τεχνική επέτρεψε στον δίσκο να αποκτήσει την απαραίτητη αντοχή και λεπτότητα.
εικόνα Wikipedia Commons
